Predstava “Usud po Grigoriju” autora Miloša Latinovića, u režiji Branka Popovića, na repertoaru Knjaževsko-srpskog teatra je večeras od 20 sati. Ovaj komad nastao je u koprodukciji Narodnog pozorišta u Prištini i Doma kulture “Stari Kolašin” iz Zubinog Potoka.
Reč reditelja:
Drama “Usud” Miloša Latinovića, poznatog pisca i direktora “Bitef teatra” iz Beograda je, ne samo, vraćanje duga svom velikom književnom prethodniku Grigoriju Božoviću (1880-1945), i podsećanje na njegovo značajno stvaralaštvo, već i velika opomena društvu u celini, da se nikada više ne ponove tako surovi obračuni i stradanja izuzetnih srpskih stvaralaca, a na osnovu izmišljenih optužnica i režimskih smicalica. Ova drama modernim scenskim jezikom, eliptičnom dramskom formom, prati životni usud jednog od naznačajnijih srpskih pisaca između dva rata, koji je još i nazivan ” kosovskim Andrićem” zbog svoje posvećenosti temama iz Stare Srbije koje je ovaplotio u više dela među kojima su “Pripovetke”, “Putopisi” ali i kraći zapisi o ljudima i događajima objavljeni u ondašnjoj “Politici”. Božović je radio kao profesor prizrenske bogoslovije, predavao je i u Bitoljskoj gimnaziji, bio je biran za narodnog poslanika, pa i za predsednika beogradskog Pen kluba, nakon smrti Milana Rakića, a doživeo da ga nenarodni sud, neke nove nenarodne ideologije i države, proglasi za izdajnika i strelja u Beogradu 1945.godine. Uprkos, rehabilitaciji iz 2008. godine, njegovo delo je ostalo, prilično nepoznato, a uspomenu na njegovo stvaralaštvo, verno i uspešno čuva Kulturni centar “Stari Kolašin” u Zubinom Potoku, redovno, svake godine dodeljujući nagradu “Grigorije Božović” za književnost. Znajući za sve ovo, temeljno analizirajući vreme i događaje iz tog perioda, Miloš Latinović, gradi dramsku strukturu u kojoj se prepliću, život i stradanje Grigorija Božovića i sudbine njegovih književnih junaka, slikajući jednu turobnu sliku neprestane borbe kosovskih Srba, Arbanasa, Turaka, aga, trgovaca, seljaka, žena, dece sa kosovskim usudom u kome isijavaju istorijska nasleđa, običajni zakoni, ali i malograđanština i politikanstvo podeljene države, razapete između težnje ka bogatom Zapadu i zadahu siromašnog Juga u kome se još uvek oseća “miris orijentalne zaprške”. Takvim postupkom, pisac ovu dramu donosi ne samo kao potresno svedočanstvo o nama nekada, nego i kao odgovoran umetnik suočava i nas danas sa sadašnjim izazovima koji, kao da nam govore, da se nismo mnogo odmakli od ovog kosovskog “Usuda”.